Je woning wordt energieneutraal gemaakt. Hoe doe je dat? Lees welke maatregelen genomen kunnen of moeten worden om dit tot een goed eind te brengen. Het energieneutraal maken is niet een kwestie van een apparaat kopen en neerzetten. Het is een combinatie van kleine en grote maatregelen die uitgevoerd gaan worden. Soms zijn er meerdere keuzes, maar altijd zijn de maatregelen op te delen in hoofdgroepen zoals isolatie, ventilatie, energiebron(-nen), de warmtebron en laagtemperatuurverwarming. Dit boekje is een uittreksel van het veel dikkere boek Een energieneutraal huis: het naadje van de kous (ISBN 9789462719163). In dat boek wordt gekozen voor een bottom-up technisch-wetenschappelijke benadering. Zeer veel aandacht wordt besteed aan de onderbouwingen met berekeningen van gemaakte keuzes en ook de meetresultaten van de eigen installatie worden gedeeld. De informatie kan worden gebruikt als voorbeeld of richtlijn voor de toepassing. Het boek is zeer ruim voorzien van referenties en links in QR-code. De informatie komt nagenoeg uitsluitend van onafhankelijke partijen waaronder ook de eisen en richtlijnen van de overheid. Dit boekje beperkt zich echter tot hoofdlijnen en conclusies van het dikke boek en is niet voorzien van ingewikkelde berekeningen. De doelgroep is de geïnteresseerde bewoner die wat meer wil weten van wat er staat te gebeuren. Leer hoe de vele valkuilen te voorkomen. Er is ruimschoots aandacht voor misleidende informatie van zogenaamde “duurzame” leveranciers. Wat dit boek bijzonder maakt is dat het hier niet gaat om een nieuwbouwhuis. Voor nieuwbouw zijn er allerlei bouweisen die het energieneutraal maken eenvoudig maken. Je kunt dan immers beginnen met het toepassen van vloerverwarming, je hebt geen cv-ketel, het huis is al goed geïsoleerd en je kan simpel een warmtepomp en een ventilatiesysteem met warmteterugwinning (WTW) in het ontwerp meenemen. Bij een bestaand huis krijg je allemaal problemen voor je kiezen: Er is vaak geen vloerverwarming aanwezig, traditionele radiatoren moeten worden vervangen, de cv-ketel moet worden verwijderd, je moet een plek vinden voor de warmtepomp en alle leidingen moeten daar naartoe worden geleid. Het is vaak heel moeilijk om een WTW te installeren en de woning beter isoleren kan ook nog een hele kluif zijn. Meestal moet je compromissen sluiten onder het motto: “Als het niet kan zoals het moet, dan moet het zoals het kan”. Daar moest ook ik mee omgaan en de benodigde eerlijke informatie vind je niet of nauwelijks op het internet. Dit boek is geschreven om de opgedane kennis te delen. Ik hoop en verwacht dat de lezer hier profijt van zal hebben. Zelf was ik als elektronicus een ervaren ontwerper van o.a. hoog precisie temperatuurregelingen voor ruimtevaarttoepassingen. De opgedane kennis kon ik goed gebruiken en nu toepassen bij consulten en cursussen om woningen energieneutraal te maken. Theo van Lieshout